W tym miejscu znajdują się odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.
Badanie echokardiograficzne w ciąży
Nie, nie ma takiej potrzeby. Wskazaniami do badania echokardiograficznego serca płodu są:
- stwierdzenie przez położnika nieprawidłowości w badaniu przesiewowym,
- inne wady płodu,
- poszerzona przezierność karkowa w trakcie badania w I trymestrze, w przypadku prawidłowego kariotypu,
- wady genetyczne płodu,
- obciążony wywiad rodzinny,
- stwierdzone w trakcie badania usg lub osłuchiwania serca płodu zaburzenia rytmu.
Tak, wada serca ojca, ale również matki czy rodzeństwa płodu jest wskazaniem do wykonania echa serca płodu.
OGNISKO HIPERECHOGENNE, czyli jasno świecąca plamka (ang. golf ball, bright spot), najczęściej w lewej komorze serca, nie jest wadą serca i nie ma związku z częstszym występowaniem wad wrodzonych serca płodu. Jest to wskazanie do bardzo dokładnego badania ultrasonograficznego, którego celem powinno być sprawdzenie obecności tzw. markerów ultrasonograficznych aberracji chromosomowych. Jeśli wynik badania USG, poza obecnością ogniska hiperechogennego, jest prawidłowy, nie ma konieczności prowadzenia dalszej diagnostyki. Wg różnych źródeł ogniska hiperechogenne występują z częstością 2-5% u całkowicie zdrowych płodów w drugim trymestrze ciąży.
W wielu publikacjach i na stronach internetowych podawana jest informacja, że ogniska hiperechogenne częściej występują u płodów z nieprawidłowymi chromosomami (zespołem Downa - trisomią 21 lub Pataua - trisomią 13). Należy wyraźnie podkreślić, że nie jest to prawdą, jeśli jest to izolowany objaw w badaniu USG u kobiety ciężarnej nieobarczonej żadnymi innymi czynnikami ryzyka (np. wiek powyżej 35 lat lub zespół chromosomowy w rodzinie).
Badanie położnicze w ciąży
Ultrasonografia, USG jest nieinwazyjną metodą diagnostyczną, pozwalającą na uzyskanie w czasie rzeczywistym obrazu przekroju badanego obiektu. Metoda ta wykorzystuje zjawisko rozchodzenia się oraz odbicia fali ultradźwiękowej na granicy ośrodków o różnych gęstościach. Pozwala na ocenę wielkości, kształtu i struktury narządów wewnętrznych, a w szczególności różnicowanie zmian o charakterze litym od zmian o charakterze płynowym.
W ultrasonografach nowej generacji wykorzystuje się również zjawisko Dopplera w celu oceny przepływu krwi.
Badanie dopplerowskie jest rodzajem badania ultrasonograficznego, pozwalającego oceniać przepływ naczyniowy. Ocena ultrasonograficzna naczyń stała się możliwa dzięki wykorzystaniu efektu Dopplera polegającego na zmianie częstotliwości fali ultradźwiękowej po odbiciu od ośrodka będącego w ruchu. Aparat USG rejestruje zmiany częstotliwości fali ultradźwiękowej odbitej od płynącej krwi i przedstawia je na monitorze. Płynąca krew widoczna jest wewnątrz naczyń w różnych odcieniach koloru czerwonego i niebieskiego. Możliwy jest także dokładny pomiar prędkości przepływu krwi i innych parametrów na specjalnym wykresie.
U nienarodzonego dziecka można rozpoznawać wady różnych układów:
- krążenia (serca i naczyń krwionośnych),
- ośrodkowego układu nerwowego (np. wodogłowie),
- moczowo - płciowego (np. wodonercze),
- przewodu pokarmowego (np. przepuklina przeponowa),
- powłok ciała (np. omphalocele, gastro-schisis),
- twarzoczaszki (np. rozszczep wargi),
- układu szkieletowego (np. skrócenie kości),
- inne.
Poza tym można rozpoznawać i w niektórych przypadkach leczyć zaburzenia czynnościowe:
- zaburzenia rytmu serca,
- niewydolność krążenia,
- obrzęk płodu.
W każdym przypadku rozpoznania nieprawidłowej budowy płodu wykonywane jest pełne badanie echokardiograficzne.
Układ krążenia jest najtrudniejszym układem do diagnostyki prenatalnej i z tego względu jego ocena musi być przeprowadzana przez doświadczonego kardiologa dziecięcego, przeszkolonego w zakresie echokardiografii płodu.
USG jest diagnostyką nieinwazyjną. Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, ISUOG (Międzynarodowego Towarzystwa Ultrasonografii w Położnictwie i Ginekologii) oraz FMF (Fundacji Medycyny Płodu) w ciąży powinno się wykonać co najmniej 3 badania USG, niezależnie od wskazań do genetycznej diagnostyki inwazyjnej lub zakwalifikowania pacjentki do grupy zwiększonego ryzyka:
I - pomiędzy 11-14 tygodniem ciąży,
II - pomiędzy 18-23 tygodniem ciąży,
III - po 30 tygodniu ciąży>
USG do 10 tygodnia ciąży wykonywane jest wyłącznie po wystąpieniu niepokojących objawów klinicznych i ze wskazań lekarskich.
